Marianne Verhaert : 'Ik heb liever een trein zonder treinbegeleider, dan geen trein’

'Treinen met vertragingen, afschaffingen, verminderde treinsamenstellingen.  Hoewel het tijdens corona vaak stipter verliep op de sporen is het voor de treinreiziger zoals vanouds: nog even wachten op de trein. En dat treft in het bijzonder ook de Kempense treinreiziger, blijkt uit de cijfers die Kamerlid Marianne Verhaert (Open Vld) opvroeg bij de NMBS.

De treinproblematiek in onze regio is al gedurende enkele jaren voer voor debat. De spoorlijnen doorheen de Kempen behoren tot de slechts scorende in Vlaanderen. En daar is na corona nog geen beterschap in gekomen. Wegens een personeelsgebrek werden er begin dit jaar nog heel wat treinen afgeschaft, toch stelde het de NMBS niet in staat om de overige treinen wel op tijd te doen rijden.

Bovendien was niet enkel de stiptheid dramatisch, ook het aantal treinen dat afgeschaft werd piekte. Zo blijkt uit cijfers die Kamerlid Marianne Verhaert (Open Vld) opvroeg bij de NMBS.

‘Het stiptheidscijfer voor de Kempense lijnen, zowel richting Antwerpen als richting Brussel, is bedroevend. Maar vooral de P-trein vanuit Brussel springt in het oog en is echt dramatisch. Met een maandelijkse stiptheid die nooit hoger dan 50% is (richting Brussel schommelt dit rond de 80%) en met soms maandelijkse stiptheden van amper 20%. Dit wil dat zeggen dat de P-trein 1 keer per week met minder dan 5 minuten vertraging aankomt.

Als hij al vertrekt, want de P-trein wordt steeds vaker gewoonweg afgeschaft. En zo blijft de reiziger in de kou staan’ ,vertelt Verhaert. Zo waren er in de eerste jaarhelft (cijfers t.e.m. mei) reeds 53 treinen afgeschaft. Dat zijn er al meer dan in de jaren voor Covid. ‘Je kan stellen dat de P-trein vandaag geen enkel betrouwbaar alternatief biedt voor de Kempense reiziger vanuit Brussel. We zien ook op andere lijnen steeds vaker dat treinen worden afgeschaft, zoals bv. tussen Binche en Turnhout.’

In de Kamercommissie mobiliteit kwam Sophie Dutordoir, CEO van de NMBS, uitleg verschaffen over het functioneren van de NMBS. Volgens haar zijn de grootste problemen toe te wijden aan een personeelsgebrek, personen op het spoor en verouderd materieel.

Door problemen met de levering van de nieuwe M7-rijtuigen heeft de NMBS slechts 225 rijtuigen aangeleverd gekregen. Dat is amper de helft van de 445 rijtuigen die beloofd waren tegen eind 2021.

‘En dat weerspiegelt zich ook in de Kempen dat een rijdend spoorwegmuseum is. De vertraagde instroom van nieuw materieel bemoeizaamt de beloofde vernieuwing van het materieel. Met steeds meer materieel dat uitvalt en steeds vaker een beperkte samenstelling van treinen’, betreurt Verhaert.

Het aantal treinen dat een beperkte samenstelling heeft (minder rijtuigen en minder zitplaatsen) was voor de Kempen in de eerste jaarhelft van 2022 270, wat reeds 30% meer is dan in de jaren voorheen corona. ‘En dat heeft een grote impact op het comfort van de treinreiziger: in een hopeloos verouderde wagon zit je op de schoot van je buur. Je zou voor minder in de wagen kruipen.’

En dan is er nog het groot personeelstekort. Voornamelijk in de provincie Antwerpen ondervindt de NMBS grote moeilijkheden in het vinden van personeel. Ondanks de inspanningen van de NMBS slaagt ze er moeizaam in geschikt personeel te vinden en deze tijdig opgeleid te krijgen én is er bovendien een absenteïsme van 15%. En zonder een begeleider of bestuurder kan een trein nu eenmaal niet vertrekken.

Toch stelt Verhaert dat het personeelstekort geen uitvlucht mag zijn. ‘De NMBS is per definitie een bedrijf die de verbinding maakt tussen alle regio’s in ons land, ook in regio’s waar er absoluut geen sprake is van krapte op de arbeidsmarkt. Met de nodige arbeidsmobiliteit kan er moeilijk maanden een tekort zijn aan personeel’, klaagt Verhaert aan.

Als tweede oplossing ziet ze treinen zonder begeleiders. ‘Er rijden vandaag de dag treinen rond die in andere landen al jaren in alle veiligheid zonder treinbegeleiding rondrijden, zoals de  moderne Desiro’s.  

Ik heb liever een trein zonder treinbegeleider, dan geen trein.’